Imagjinoni të arrini moshën 100 vjeç me vitalitet, një mendje të mprehtë dhe një dëshirë për jetë. Po sikur sekreti i jetëgjatësisë të mos qëndronte në një burim rinie, por në ushqimet që konsumojmë çdo ditë? Njëqindvjeçarët—ata individë të rrallë që jetojnë deri në moshën 100 vjeç ose më shumë—duket se e kanë gjetur këtë kod. Ata jo vetëm që mbijetojnë, por jetojnë me gjithë forcën dhe dieta e tyre luan një rol të rëndësishme, siç ka dëshmuar në disa vende ku gjendet numri më i lartë i njëqindvjeçarëve.
Le të zbulojmë sekretet kulinare të atyre që kanë zotëruar artin e jetesës së shëndetshme deri në shekullin e tretë të jetës së tyre.

1. Një Kopsht në Pjatën e Tyre
Njëqindvjeçarët kanë prirjen të mbushin pjatat e tyre me ushqime me bazë bimore dhe plot ngjyra. Imagjinoni një ylber me perime, fruta, bishtajore dhe drithëra të plota, të gjitha të mbushura me shije dhe lëndë ushqyese. Këto ushqime të gjalla janë të pasura me vitamina, minerale dhe antioksidantë që mbrojnë kundër sëmundjeve kronike dhe e mbajnë trupin të ri. Qoftë patatja e ëmbël e Okinawës në Japoni apo thjerrëzat e Loma Lindës në Kaliforni, këto superushqime i japin trupit atë që i nevojitet për të qëndruar i fortë dhe rezistent. Sa herë hani vaktet tuaja, sigurohuni që pjata t’i ngjajë një ylberi me ngjyra!

2. Eliksiri i Yndyrnave të Shëndetshme
Në rajone si Sardenja, Itali, dhe Ikaria, Greqi, ku ka një numër të lartë të njëqindvjeçarëve, vaji i ullirit nuk është vetëm një përbërës gatimi—është një mënyrë jetese. Njëqindvjeçarët shijojnë yndyrna të shëndetshme nga burime si vaji i ullirit, arrat, farat dhe peshku yndyror. Këto yndyrna janë heronjtë e padukshëm të dietave të tyre, duke promovuar shëndetin e zemrës dhe duke reduktuar inflamacionin. Dieta mesdhetare, e pasur me këto yndyrna të mira, është lavdëruar prej kohësh për rolin e saj në jetëgjatësi.

3. Proteina me Fuqi Bimore
Ndërsa bota moderne është e fiksuar pas proteinave, njëqindvjeçarët e qasin atë me ekuilibër dhe urtësi. Ata e marrin proteinën e tyre nga burime bimore si fasulet, thjerrëzat dhe arrat. Në Okinawa, tofu dhe produkte të tjera soje janë baza e ushqimit, duke ofruar proteina cilësore pa anët e këqija të mishit të kuq. Këto proteina me bazë bimore ofrojnë ndërtuesit e një jete të gjatë dhe të shëndetshme.

4. Magjia e Fermentimit
Ushqimet e fermentuara janë një armë sekrete në dietën e njëqindvjeçarëve. Kos në Greqi, miso në Japoni, kimchi në Kore—këto ushqime janë të mbushura me baktere të dobishme që mbështesin tretjen dhe forcojnë sistemin imunitar. Nuk bëhet fjalë vetëm për të ngrënë; është fjala për të ushqyer trupin nga brenda jashtë, një lugë ushqimi të pasur me probiotikë çdo herë .

5. Ëmbëlsi me Masë
Njëqindvjeçarët nuk janë të njohur për “zhytjen” në ëmbëlsira apo ushqime të përpunuara. Ata preferojnë ëmbëlsinë natyrale të frutave dhe shijet e pasura të ushqimeve të plota dhe të papërpunuara. Duke mbajtur sheqerin dhe ushqimet e përpunuara në minimum, ata shmangin kurthet e dietave moderne—si obeziteti dhe diabeti—ndërsa mbajnë nivelet e energjisë të qëndrueshme gjatë gjithë ditës .

6. Arti i Ngrënies me Vetëdije
Për njëqindvjeçarët, ushqimi është më shumë se një burim energjie; është një përvojë që duhet shijuar. Ata hanë ngadalë, shpesh në shoqërinë e të tjerëve, dhe ndalojnë përpara se të ngopen plotësisht. Kjo qasje e vetëdijshme ndaj ushqimit, e kombinuar me agjërimin e rregullt ose ngrënien me kohë të kufizuar, i ndihmon ata të ruajnë një peshë të shëndetshme dhe mbështet tretjen. Ngrënia nuk është vetëm çështje sasie; është çështje cilësie dhe shijimi i momentit .

7. Pije për Jetëgjatësi
Uji dhe çajërat bimore janë pijet e zgjedhura për ata që jetojnë më gjatë. Në Okinawa, çaji jeshil është një ritual i përditshëm, i mbushur me antioksidantë që mbrojnë kundër plakjes. Qoftë një çaj bimor qetësues apo thjesht ujë i pastër, hidratimi është kyç për ruajtjen e shëndetit dhe vitalitetit gjatë viteve .

Dietat e njëqindvjeçarëve nuk janë të mbushura me eliksire sekrete apo superushqime ekzotike. Në vend të kësaj, ato janë të rrënjosura në thjeshtësi, ekuilibër dhe një lidhje të thellë me tokën dhe traditat e tyre kulturore. Duke përqafuar këto zakone të provuara të të ushqyerit, çdokush mund të bëjë një hap drejt një jete më të gjatë, më të shëndetshme dhe më të gjallë. Çelësi është të hash sikur çdo vakt është një festë e jetës—sepse për njëqindvjeçarët, me të vërtetë është.