Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre nxorën me avionë dhjetëra mijëra afganë jashtë vendit gjatë evakuimit kaotik dhe vdekjeprurës nga Kabuli.

Disa mijëra afganë u zhvendosën përkohësisht në Shqipëri, ndërsa prisnin që të përpunoheshin vizat e tyre amerikane.

Por, tre vjet pas rimarrjes së pushtetit nga talibanët, dhjetëra afganë mbeten të bllokuar në vendin e vogël ballkanik. Afganët u evakuuan nga Kabuli në Tiranë në gushtin e 2021-ës.

Sipas Departamentit amerikan të Shtetit, më shumë se 160.000 afganë janë zhvendosur në Shtetet e Bashkuara sipas programit të vizave speciale imigruese (SIV) që nga shtatori i vitit 2021.

Vizat SIV janë të destinuara për afganët që i kanë shërbyer Qeverisë së SHBA-së ose forcave të NATO-s të udhëhequra nga SHBA-ja, në Afganistan për të paktën një vit. Aleatët e SHBA-së në Perëndim, gjithashtu, kanë strehuar dhjetëra mijëra afganë.

Afganët që nuk kualifikohen për SIV, mund të aplikojnë për Programin e Pranimit të Refugjatëve në SHBA (USRAP), i cili u jep status prioritar të veçantë afganëve që kanë punuar për projekte të financuara nga Qeveria amerikane në Afganistan, përkthyes për Qeverinë amerikane dhe ndihmës për punonjësit e mediave dhe organizatave me bazë në SHBA.

Procesi i aplikimit për vizat SIV dhe zhvendosja përmes programit USRAP, mund të zgjasë me vite dhe grupet e avokimit kanë thënë se programet po vazhdojnë shumë ngadalë.

Kjo do të thotë se mijëra afganë që shpresojnë të sistemohen në Shtetet e Bashkuara kanë mbetur në harresë të gjerë në vendet e treta, duke përfshirë Shqipërinë, Kosovën, Katarin dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.

Në vitin 2021, Shqipëria mirëpriti mijëra afganë për të qëndruar deri në shqyrtimin e rasteve të tyre të zhvendosjes. Çdo anëtar i familjes merr një pagesë mujore prej 50 dollarësh nga agjencia e OKB-së për refugjatët, UNHCR, por paratë mezi mjaftojnë për të paguar qiranë për apartamentin.

Departamenti amerikan i Shtetit thotë se rastet e afganëve në Shqipëri po shqyrtohen në kuadër të programit amerikan për refugjatët. DASH-i “po lëshon vizat SIV për partnerët afganë me norma rekord”.

Në vitin e fundit fiskal të SHBA-së që përfundoi në shtator 2023, DASH-i lëshoi më shumë se 18.000 viza SIV për afganët, më së shumti në një vit të vetëm.