Presidentit palestinez Mahmoud Abbas i është ndaluar pjesëmarrja në seancën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork muajin e ardhshëm, pasi atij dhe 80 zyrtarëve të tjerë palestinezë iu janë revokuar vizat, bëri të ditur Departamenti i Shtetit i SHBA-së.

Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, e justifikoi vendimin duke akuzuar përfaqësuesit palestinezë se po minojnë përpjekjet për paqe dhe po kërkojnë “njohje të njëanshme të një shteti të supozuar palestinez”.

Vendimi, i përshëndetur nga Izraeli, është i pazakontë, pasi SHBA-të zakonisht lehtësojnë udhëtimin e zyrtarëve të vendeve të ndryshme që marrin pjesë në aktivitetet e OKB-së.

Ndalimi vjen në një kohë kur Franca po udhëheq përpjekjet ndërkombëtare për të njohur shtetin e Palestinës në seancën e radhës – një nismë që administrata e Donald Trump e ka kundërshtuar fuqishëm. Më herët, ambasadori palestinez në OKB, Riyad Mansour, kishte njoftuar se Mahmoud Abbas do të udhëhiqte delegacionin palestinez në takimin e liderëve botërorë në Nju Jork.

Por një zyrtar i Departamentit të Shtetit deklaroi më vonë se Abbas dhe rreth 80 zyrtarë të tjerë do të preken nga vendimi për refuzimin dhe revokimin e vizave për anëtarët e Organizatës për Çlirimin e Palestinës (PLO) dhe Autoritetit Palestinez (PA).

Rubio shtoi se përfaqësuesit palestinezë në misionin e OKB-së në Nju Jork mund të marrin pjesë në takime vetëm në përputhje me Marrëveshjen e Selisë së OKB-së – dokumenti që përcakton rregullat për operacionet e OKB-së në SHBA.

Megjithatë, mbetet e paqartë nëse ndalimi i SHBA-së për të dhënë ose revokuar viza është në përputhje me këtë marrëveshje, e cila sanksionon që pjesëmarrja e zyrtarëve të huaj në aktivitetet e OKB-së nuk duhet të pengohet nga marrëdhëniet dypalëshe me SHBA-në.

Zyra e presidentit Abbas reagoi duke e quajtur vendimin “në kundërshtim të qartë me të drejtën ndërkombëtare dhe me Marrëveshjen e Selisë së OKB-së”, duke shtuar se ky veprim është edhe më i papranueshëm, duke qenë se Palestina gëzon statusin e vëzhguesit në OKB. Zyra i bëri thirrje SHBA-së të tërheqë vendimin.

Ministri i Jashtëm izraelit, Gideon Saar, përshëndeti vendimin e Uashingtonit, ndërkohë që tensionet politike mes PLO-së dhe Hamasit mbeten të larta. Ndërsa Hamasi kontrollon Rripin e Gazës, rivalët e tij nga Fatah dhe Autoriteti Palestinez nën udhëheqjen e Abbas kanë pasur vështirësi në qeverisjen e Bregut Perëndimor, përballë grupeve rivale dhe rritjes së vendbanimeve hebraike.

Abbas është gjithashtu në krye të PLO-së, e cila që prej vitit 1974 është njohur nga OKB-ja si “përfaqësuesi i vetëm legjitim i popullit palestinez” dhe ka statusin e vëzhguesit në Asamblenë e Përgjithshme.

Në vitin 2012, Asambleja e Përgjithshme e njohu Palestinën si një shtet vëzhgues të përhershëm jo-anëtar, megjithëse jo si shtet anëtar me të drejta të plota.

Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu e ka kundërshtuar në mënyrë të vazhdueshme krijimin e një shteti palestinez, duke e cilësuar këtë si “shpërblim për terrorizmin monstruoz të Hamasit”, sidomos pas sulmit të 7 tetorit 2023 në Izraelin jugor, ku u vranë rreth 1,200 persona dhe 251 u morën peng.

Në kundërpërgjigje, Izraeli nisi një fushatë intensive ushtarake në Gaza. Sipas Ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi, mbi 63,000 persona janë vrarë që nga ajo kohë.

Rubio tha se OÇP-ja dhe AP-ja nuk mund të konsiderohen partnerë për paqe derisa të distancohen qartë nga terrorizmi – përfshirë sulmin e 7 tetorit – dhe të ndalojnë nxitjen e dhunës në sistemin arsimor. Ai theksoi gjithashtu se nuk duhet të kërkojnë njohje shtetërore përmes rrugëve gjyqësore ndërkombëtare duke anashkaluar negociatat.

Zëdhënësi i OKB-së, Stephane Dujarric, tha se organizata po zhvillon bisedime me Departamentin e Shtetit të SHBA-së për të zgjidhur çështjen, duke nënvizuar rëndësinë e pjesëmarrjes së plotë të vëzhguesve të përhershëm, përfshirë Palestinën, në aktivitetet e ardhshme të Asamblesë së Përgjithshme.

Përveç Francës, edhe Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja dhe Australia kanë paralajmëruar mbështetjen për njohjen e një shteti palestinez në seancën e ardhshme të Asamblesë.

Sot, 147 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së e njohin shtetin e Palestinës, por pa kufij të qartë dhe me pjesë të mëdha të Bregut Perëndimor të kontrolluara nga kolonët izraelitë – të cilët konsiderohen të paligjshëm sipas së drejtës ndërkombëtare – dhe me planet për zgjerimin e kontrollit në Gaza, çdo njohje de jure e një shteti palestinez vështirë se do të ndryshojë realitetin në terren.