“E zënë ngushtë mes gjyqësorit të zakonshëm dhe atij kontabël, Giorgia Meloni po eksploron rrugë të reja, ku njëra prej tyre është edhe shndërrimi i “hotspoteve” në Gjadër në burgje për të strehuar të burgosurit e lidhur me “mafien shqiptare”, të cilët numërohen të jenë rreth 2800 në Itali”.

Kështu e nis shkrimin e saj media italiane Il Tempo, e cila citon më pas kryeprokurorin e Napolit, që paralajmëroi pak kohë më parë se: “Mafia e së ardhmes, jo vetëm në Itali, por edhe në Europë, do të jetë ajo shqiptare”

Sipas gazetës, “Synimi i kryeministres ishte transferimi i emigrantëve nga Afrika, të shpëtuar në ujërat ndërkombëtare nga anijet e Marinës dhe Financave, direkt në Shëngjin dhe Gjadër, në pritje të procedurave burokratike të fatit të tyre. Sot vizioni ka ndryshuar!

Në fakt, lajmet e fundit raportojnë se pothuajse i gjithë stafi i qendrës është tërhequr në Itali. Tani mbetet për t’u përcaktuar se si këto vende mund të përdoren me një raport kosto/dobi që deri tani anon në favor të së parës”.

“Bashkëpunimi midis Romës dhe Tiranës ka rrënjë të thella – vijon gazeta – Mjafton të kujtojmë eksodin biblik të vitit 1991 – i përjetësuar në filmin “L’America” ??të Gianni Amelio, me 20.000 emigrantët që iknin nga Shqipëria postkomuniste të shtypur në anijen e Vlorës, e cila u ankorua në Bari.

Në vitet në vijim vazhduam me misionet italiane si “Alba”, në 2017 dhe ndërhyrjet pas tërmetit në 2019, në të cilat Italia ishte e para që ndërhyri.

Aktualisht bashkëpunimi është edhe më i ngushtë, duke përfshirë Forcat e Armatosura, drejtues të inteligjencës dhe personaliteteve shqiptare. Ndër këta spikat një njeri kyç, i marrëdhënieve dypalëshe, si Ilir Kulla, ish-ministër për Çështjet Fetare, këshilltar për siguri ndërkombëtare i kryeministrave dhe presidentëve dhe një mik i madh i Italisë, ku u diplomua.

Shkëmbimet mes dy kombeve datojnë në shekullin e 15-të, me lindjen e komuniteteve arbëreshe në Italinë jugore. Të forcuar nga ky bashkëpunim, bisedimet konfidenciale të vazhdueshme kanë të bëjnë me hipotezën e rizhvillimit të qendrave për emigrantët në burgje, në mënyrë që të lehtësohet sistemi ynë penitenciar, i cili është gjithnjë e më i mbushur me njerëz dhe më pak i menaxhueshëm. Ideja bazohet në një protokoll efektiv tashmë në përdorim që nga koha e kryeministrave Fatos Nano dhe Silvio Berlusconi, për të mos përmendur që Italia dhe Shqipëria janë përfshirë prej vitesh në marrëveshje ministrore dhe vendi ynë në të shkuarën ka financuar dy burgje në Shqipëri.

Përballë mbipopullimit të burgjeve të vendit, me përqindje që i kalojnë 130% dhe me rritjen e numrit të vetëvrasjeve të të burgosurve, dalin propozime të arsyeshme për të përdorur zonën e Lezhës, për të burgosurit shqiptarë të dënuar në Itali.

Megjithatë, Porti i Shëngjinit, mund të presë emigrantë përgjatë rrugës ballkanike, në bashkëpunim me Bashkimin Evropian. Këto ndërhyrje do të përfaqësonin një “win-win” për të dy vendet. Autoritetet shqiptare do të donin gjithashtu të shfrytëzonin këtë mundësi për t’u pozicionuar në qendër të vëmendjes evropiane, ndoshta në funksion të procesit të anëtarësimit në BE. Ideja e transferimit të emigrantëve në Shqipëri lindi nga bisedat mes Giorgia Melonit dhe kryeministrit të atëhershëm britanik Rishi Sunak, i cili ilustroi projektin e “deportimit” të emigrantëve në Ruandë. Megjithatë, ndërsa Ruanda është mijëra kilometra larg Londrës, Shqipëria është përballë Italisë, duke e bërë projektin në dukje më të zbatueshëm. Ideja u perfeksionua më pas në verën e vitit 2023, gjatë pushimeve të Melonit në Shqipëri në bisedat me kryeministrin Edi Rama, i cili i vuri në dispozicion territorin e tij. Paralelisht, BE ka arritur një marrëveshje për Paktin e ri të Migracionit dhe Azilit, të miratuar nga Parlamenti dhe Këshilli Europian majin e kaluar, i cili parashikon që qendra si ato italiane në Shqipëri të aplikohen duke filluar nga viti 2026.

Pavarësisht kritikave të shumta, përfshirë ato të brendshme, në Europë qendrat shqiptare konsiderohen model për t’u studiuar. Ndër gabimet e bëra ishte mungesa e një strukture organizative solide. Marrëveshja e nënshkruar vitin e kaluar midis Romës dhe Tiranës parashikonte që Shqipëria të priste deri në tre mijë emigrantë me një kosto prej të paktën 670 milionë euro për pesë vjet.

Anija gjysmë e zbrazët me më pak se 20 emigrantë, kostot e larta, vendi i zgjedhur në rrezik përmbytjeje, beteja juridiko-politike e menaxhuar keq, bëri që mediat të çmendeshin. Me menaxhim më të mirë, koordinim të aktorëve të shumtë dhe planifikim më të thellë, qendrat mund të ishin plotësisht funksionale dhe të kishin dhënë një përgjigje konkrete.

Qeveria e ka servirur polemikën në një pjatë të argjendtë, si për drejtësinë, ashtu edhe për opozitën. Tani ne mund të përpiqemi vetëm të korrigjojmë situatën, duke parandaluar që një projekt ambicioz dhe i guximshëm të kthehet në një Titanik politik”, përfundon artikulli i gazetës.