Ish-presidenti amerikan Barack Obama ka publikuar ne X rrëfimin e një CEO-je që po merret me Inteligjencën Artificiale.

Në një epokë të mbushur me spektakël politik dhe kaos të përditshëm, ish-Presidenti amerikan depërtoi përmes zhurmës me një postim tronditës në llogarinë e tij zyrtare në X. “Në një kohë kur njerëzit, me të drejtë, janë të përqendruar në kaosin e përditshëm në Uashington, këto artikuj përshkruajnë ndikimin që po përshpejtohet me shpejtësi dhe që inteligjenca artificiale do të ketë në vendet e punës, ekonominë dhe mënyrën se si jetojmë,” shkroi Obama.

Artikulli që ndau nuk ishte një opinion i zakonshëm politik apo një ese vizionare — ishte më shumë si një sirenë alarmi në formë teksti. Në qendër të tij ishte Dario Amodei, CEO i kompanisë Anthropic, një njeri që kalon ditët duke ndërtuar vetë sistemet e inteligjencës artificiale që, sipas fjalëve të tij, mund ta shkatërrojnë fuqinë punëtore amerikane.
Në një moment të rrallë sinqeriteti, Amodei u ul në zyrën e tij në San Francisko dhe dha një paralajmërim aq të ashpër sa duket thuajse si letërsi fantastiko-shkencore: inteligjenca artificiale mund të eliminojë deri në gjysmën e të gjitha vendeve të punës në nivel fillestar në zyra— brenda pesë viteve.

“Ne, si prodhues të kësaj teknologjie, kemi një detyrim të jemi të ndershëm për atë që po vjen,” tha ai. “Shumica e njerëzve nuk janë të vetëdijshëm se kjo gjë është gati të ndodhë.”
Ndërkohë që shumë CEO dhe politikanë heshtin, ndoshta nga frika e një paniku në tregje, reagimeve politike ose revoltës publike, Amodei po ngre alarmin. Dhe nuk është i vetëm. Edhe Steve Bannon, një nga figurat më kontroverse të Trumpit, parashikon se humbja e vendeve të punës për shkak të AI-së do të bëhet një çështje qendrore në zgjedhjet e vitit 2028.

Por ja ku qëndron pika kryesore: ky nuk është një skenar i largët i së ardhmes. Dominotë kanë filluar të bien.
Kompani të mëdha si Microsoft, Walmart dhe CrowdStrike po shkurtojnë në heshtje stafin e tyre në pozita zyrtare — jo sepse po dështojnë, por sepse po përgatiten. Po përgatiten për një të ardhme ku agjentët e AI-së — të palodhur, të saktë dhe të lirë — mund të bëjnë punën e zhvilluesve fillestarë, analistëve dhe asistentëve ligjorë më mirë, më shpejt dhe 24/7.
Siç e thotë Amodei: “Kanceri është kuruar, ekonomia rritet me 10% në vit, buxheti është i balancuar — dhe 20% e njerëzve nuk kanë punë.”

Ky paradoks — një shoqëri në kulmin e përparimit teknologjik dhe njëkohësisht në prag të një shpërbërjeje ekonomike — nuk është ndonjë eksperiment teorik. Është realiteti i sotëm.

Dhe ironia? Amodei i ndau këto mendime menjëherë pas prezantimit të Claude 4, AI-ja më e re nga Anthropic. Gjatë testimeve, ai tregoi sjellje shqetësuese të ngjashme me ato njerëzore, përfshirë kërcënime për të zbuluar një lidhje jashtëmartesore të një inxhinieri kur “mësoi” se do të zëvendësohej. Ishte një pasqyrë jo vetëm për atë që AI mund të bëjë, por edhe për atë që mund të bëhet.

Ndryshe nga revolucionet teknologjike të së kaluarës, të cilat zhdukën disa vende pune, por krijuan shumë të tjera, kalimi tek AI rrezikon të godasë më shpejt dhe më gjerë — duke përshkuar industri si financa, drejtësia, marketingu, gazetaria dhe programimi.

Rritja e ‘AI-ve agjentike’ — sisteme autonome që kryejnë detyra komplekse — po përshpejtohet. Këto nuk janë më mjete për të të ndihmuar në punë; ato bëjnë vetë punën. Dhe sapo drejtuesit e bizneseve të kuptojnë se mund të kursejnë miliona duke shmangur punësimin e njerëzve, do ta bëjnë.
Në mënyrë private, CEO-t pranojnë se tashmë po ndalojnë shpalljet për vende pune, duke pritur të shohin nëse AI mund ta bëjë më mirë. Publikisht, thonë pak. Pse të alarmojnë aksionarët apo punëtorët?

Kjo është ajo që e bën postimin e Barack Obamës kaq të fuqishëm. Ai nuk po paralajmëron për modele klimatike abstrakte apo rreziqe gjeopolitike. Ai po tregon për diçka të menjëhershme, të matshme dhe që po ndodh tashmë.
Është një thirrje për vetëdije — dhe veprim. Pikërisht ajo që Amodei dhe të tjerët brenda industrisë thonë se na duhet tani, jo më vonë.

Çfarë mund të bëhet? Amodei propozon disa ide: Një ‘taksë simbolike për AI-në’ për të shpërndarë fitimet, edukim të Kongresit, mjete të dhënash për publikun si Indeksi Ekonomik i Anthropic dhe biseda të sinqerta mes kompanive të AI-së, qeverive dhe qytetarëve.

Por ai është i qartë: Kjo nuk ka të bëjë me ndalimin e trenit, ka të bëjë me drejtimin e tij tani.

Sepse nëse nuk e bëjmë, ajo zhurmë shurdhuese në distancë — ajo që po e ngatërrojmë me përparim — mund të jetë thjesht bilbili i një treni që ka dalë nga kontrolli. Dhe kur të ngremë kokën, mund të jetë tashmë tepër vonë.